PNF

Metoda PNF, czyli proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu (ang. proprioceptive neuromuscular facilitation), , oparta jest na neurofizjologicznych zasadach wykonywania czynności ruchowych. Wykorzystywana jest do odzyskiwania utraconych lub kształtowania zaburzonych umiejętności ruchowych. Następuje proces uczenia ruchu, który polega zarówno na odtwarzaniu utraconej funkcji ruchowej, jak i wielozmysłowym bodźcowaniu -> sumowaniu bodźców proprioceptywnych (wytwarzanymi przez receptory w mięśniach, reagującymi na ruch) z bodźcami ze środowiska zewnętrznego (dotykowe, wzrokowe, słuchowe, przedsionkowe itp.).

Wielozmysłowe bodźcowanie polega na wykorzystaniu:

• kontaktu manualnego (odpowiedni chwyt terapeuty stymuluje receptory skóry pacjenta i dokładnie określa kierunek wykonywanego ruchu),
• kontaktu wzrokowego (kontrola i korekcja ruchu przez pacjenta; wzmocnienie napięcia mięśniowego),
• kontaktu słownego (uświadomienie pacjentowi określonego ruchu poprzez krótkie wyraźne komendy),
• oporu manualnego, odpowiednio dawkowanego i dostosowanego do potrzeb pacjenta (jego zastosowanie pozwala na torowanie ruchu, uzyskanie poprawy stabilności i kontroli motorycznej, wpływa na lepszą świadomość ruchu przez pacjenta),
• pobudzenia proprioreceptorów znajdujących się w mięśniach, ścięgnach i torebkach stawowych poprzez:
• trakcję (rozciąganie/wydłużenie mięśni tułowia lub kończyn),
• aproksymację (dociśnięcie powierzchni stawowych),
• streching (impuls pobudzający odpowiednio: rozciągnięty mięsień do skurczu lub stymulujący napięty mięsień do intensywnego skurczu).

PNF ma na celu:

• zapobieganie pojawianiu się lub utrwalaniu kompensacyjnych patologicznych wzorców ruchowych,
• normalizację napięcia mięśniowego,
• poprawę koordynacji i równowagi,
• zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni,
• poprawę świadomości czucia głębokiego,
• mobilizację rezerw tkwiących w organizmie pacjenta bez obawy o wystąpienie bólu,
• zwiększenie zakresu ruchu w stawach,
• poprawę techniki wykonywania różnego rodzaju ruchów (np. chodu),
• wykorzystywanie „silnych ruchowo” części ciała i umiejętności chorego do ułatwiania reedukacji utraconych funkcji, czyli wzmacniamy i wykorzystujemy to, co pacjent może wykonać na poziomie nie tylko fizycznym, ale i umysłowym; dzięki takiemu podejściu możliwe jest pobudzenie, mobilizacja i pełne wykorzystanie rezerw czynnościowych tkwiących w organizmie, motywujących do dalszego działania,
• nauczenie prawidłowego wykonania ruchów globalnych, które wykonujemy w życiu codziennym (np. prawidłowego aktywnego siedzenia, przesiadania się z wózka na krzesło),
• silną stymulację wielozmysłową (w ćwiczeniach aktywizowany jest wzrok, słuch, receptory dotyku, równowagi, czucia głębokiego).